Τρίτη 29 Ιουνίου 2010

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙ ΑΚΟΜΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΣΠΑΣΜΟ ΤΩΝ ΔΥΟ ΚΟΡΥΦΑΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ ΠΑΥΛΟΥ...



Ο ασπασμός Πέτρου και Παύλου


“Ποίοις πνευματικοίς άσμασιν, επαινέσωμεν Πέτρον και Παύλον; τα την αθεότητα σφάττοντα, και μη αμβλυνόμενα στόματα, της φρικτής του Πνεύματος μαχαίρας...”. Πραγματικά πρόκειται για τις δύο αυτές κορυφαίες φυσιογνωμίες, που σαγήνευσαν με τον λόγο τους και δίδαξαν με την βιοτή τους, “τούς διηρημένους τοις σώμασι, και ηνωμένους τω πνεύματι”, τα σύμβολα της ειρήνης, τους Πρωτοκορυφαίους Πέτρο και Παύλο.


Η εικονογραφική παράσταση του ασπασμού των δύο κορυφαίων Αποστόλων της Εκκλησίας του Χριστού, αποτελεί σύμβολο της οικουμενικής ειρήνης, καθώς και το τροπάριο της εορτής αναφέρει: “ειρήνη τη οικουμένη δωρίσασθαι”.


Η εικόνα αυτή των Πρωτοκορυφαίων Αποστόλων βρίσκεται στην Μονή της Πάτμου. Χρονολογείται στις τελευταίες δεκαετίες του 16ου αιώνα και δεν φέρει υπογραφή. Σε συσχετισμό με άλλα γνωστά έργα του αγιογράφου Αγγέλου (όπως ο εναγκαλισμός ολόσωμων των Αγίων Αποστόλων στην εικόνα από την Μονή της Οδηγητρίας, αλλά και άλλες με στηθάριο σε στρογγυλές εικόνες, όπως αυτή που μελετάμε) πιθανολογείται ότι και αυτή είναι δική του δημιουργία.


Οι Απόστολοι, ο Πέτρος αριστερά και ο Παύλος δεξιά με τα γνώριμα προσωπογραφικά τους χαρακτηριστικά, εναγκαλίζονται με τα πρόσωπα ενωμένα χωρίς να κοιτάζωνται. Στο συναξάριο του Μηναίου διαβάζουμε: “Ήτο δε ο θεσπέσιος Πέτρος κατά τον χαρακτήρα του σώματος λευκός εις το χρώμα, ολίγον ωχρός... ήτο λευκός εις τα μαλλία της κεφαλής, είχε το μεν γένειον λευκόν και δασύ, την δε μύττην μακράν, σηκωμένα επάνω τα οφρύδια...”. Και για τον θεσπέσιο Παύλο: “Ήτο δε ο μακάριος Παύλος κατά τον χαρακτήρα του σώματος φαλακρός την κεφαλήν, χωρίς μαλλία· είχε τα ομμάτια χαρωπά και τα οφρύδια κάτω νεύοντα, το γένειον πολλά εύμορφα κατεβασμένον, την μύττην κυρτήν και πρέπουσαν εις όλον το πρόσωπόν του...”.


Το ένα χέρι φαίνεται πίσω από τον λαιμό των Αποστόλων και το άλλο ακουμπά φιλικά στον ώμο του Παύλου και κοντά στην μασχάλη του Πέτρου και ενώ εμείς ατενίζουμε τον θείο αυτόν ασπασμό, έρχεται στον νού μας η κατάληξη του δοξαστικού των στιχηρών από τον μεγάλο εσπερινό της ημέρας: “...Ως έχων παρρησίαν ζεύγος αγιόλεκτον, Χριστόν τον Θεόν ημών ικετεύσατε, σωθήναι τας ψυχάς ημών”.


Και οι δύο Απόστολοι φορούν χιτώνα μπλέ και ιμάτιο, ο μεν Πέτρος πράσινο ο δε Παύλος κόκκινο. Τα δύο κεφάλια που συγκλίνουν και τα δύο χέρια που εναγκαλίζονται σε ημικυκλικό σχεδόν σχήμα είναι πολύ πιθανόν να έχουν αποσπαστεί από την ολόσωμη σύνθεση του έργου. Αντίγραφο της εικόνας αυτής χρησιμοποιήθηκε, όταν άρχισε ο θεολογικός διάλογος μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων, και εγκαινιάσθηκε στο Ιερό Σπήλαιο της Αποκαλύψεως με προσευχή, που έκαναν ο αείμνηστος Μητροπολίτης Χαλκηδόνος κυρός Μελίτων και ο καρδινάλιος Βίλλεμπραντ.


Δύο μεγάλα γεγονότα στην ζωή των δύο κορυφαίων Αποστόλων, για τον Απόστολο Πέτρο η προδοσία και για τον Απόστολο Παύλο ο διωγμός των Χριστιανών, έδωσαν αφορμή για τον μετέπειτα θρήνο και των δύο. Για τον θρήνο αυτό και για την εν γένει στάση ζωής τους μετά απ’ αυτό ο φιλάνθρωπος Κύριος χάρισε σ’ αυτούς την πρωτοκαθεδρία ανάμεσα στους λοιπούς Αποστόλους.


Για τον Απόστολο Πέτρο στο τρίτο στιχηρό των αίνων λέγει: “Σύ επαξίως πέτρα προσηγορεύθης, εν ή την ακράδαντον πίστιν ο Κύριος της Εκκλησίας εκράτυνεν, αρχιποιμένα των λογικών προβάτων ποιήσας σε· εντεύθεν κλειδούχόν σε, των ουρανίων πυλών, ως αγαθός εγκατέστησεν, ανοίγειν πάσιν της μετά πίστεως προσεδρεύουσιν...”.


Ενώ για τον Απόστολο Παύλο διαβάζουμε στον Κλήμεντα Ρώμης: “Δια ζήλον και έριν Παύλος υπομονής βραβείον έδειξεν επτάκις δεσμά φορέσας, φυγαδευθείς, λιθασθείς κήρυξ γενόμενος έν τε τη ανατολή και εν τη δύση το γενναίον της πίστεως αυτού κλέος έλαβε, δικαιοσύνην διδάξας όλον τον κόσμον και επί το τέρμα της δύσεως ελθών και μαρτυρήσας επί των ηγουμένων, ούτως απηλλάγη του κόσμου και εις τον άγιον τόπον επορεύθη, υπομονής γενόμενος μέγιστος υπογραμμός”.


Ταις αυτών αγίαις πρεσβείαις ο Θεός ελέησον ημάς. Αμήν.


«Εκκλησιαστική Παρέμβαση» Ιούνιος 2000- Διάκ. Σ. Κ. Π



Σχόλιο Ελληνορθόδοξου: Δυστυχώς ακόμη και στην ιστοσελίδα του Οικουμενικού Πατριαρχείου η εικόνα αυτή του ασπασμού των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου εμφανίζεται στην ενότητα των "Διαχριστιανικών Σχέσεων", οπού κάποιος μπορεί να δεί τους διαλόγους μεταξύ Ορθοδόξου και "Καθολικής Εκκλησίας"...

ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΚΑΙ Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΟΥΣ



Η σημαντικότερη κλήση και αποστολή στην ιστορία της ανθρωπότητας έγινε στη λίμνη της Γαλιλαίας. Όπως αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς "προσεφώνησε τους μαθητάς αυτού, και εκλεξάμενος απ΄ αυτών δώδεκα, ούς και αποστόλους ωνόμασε…"(Λουκ. 6, 13). Η αποστολή τους τώρα, δεν ήταν η αλιεία ψαριών, αλλά ανθρώπων. Το κάλεσμα "δεύτε οπίσω μου και ποιήσω υμάς αλιείς ανθρώπων " ήταν αρκετό ώστε "ευθέως "(Ματθ. 4, 20),(Μαρκ. 1, 18) να αφήσουν τα δίκτυα, το πλοίο, τον πατέρα τους και να ακολουθήσουν το Διδάσκαλό τους .


Έτσι, η Γαλιλαία, αποτέλεσε το μεγαλύτερο σχολείο της ουράνιας διδασκαλίας. Οι δώδεκα Μαθητές επρόκειτο να γίνουν μετά τη μαθητεία τους Απόστολοι σε όλο τον κόσμο για να κηρύξουν την παγκόσμια σωτηρία. Έγιναν οι συνεχιστές του λυτρωτικού έργου. Όπως χαρακτηριστικά μάς βεβαιώνει Κύριος ημών Ιησούς Χριστός "καθώς απέσταλκέ με ο πατήρ, καγώ πέμπω υμάς". Έτσι, με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος την ημέρα της Πεντηκοστής, η διάνοία τους φωτίστηκε, αναδείχθηκαν πάνσοφοι και σαγήνευσαν την οικουμένη.


Στην Καινή Διαθήκη, τα ονόματα των δώδεκα Αποστόλων, αναγράφονται σε τέσσερις καταλόγους: Ματθ. 10, 1-4 , Μαρκ, 3 ,13-19, Λουκ.6 ,12-16 , Πραξ. 1 ,13. Όλοι τους, ήταν άνθρωποι άσημοι και απλοϊκοί, που όμως επιβεβαιώνουν τη ρήση του Αποστόλου Παύλου "τα μωρά του κόσμου εξελέξατο ο Θεός ίνα τους σοφούς καταισχύνη, και τα ασθενή του κόσμου εξελέξατο ο Θεός, ίνα καταισχύνη τα ισχυρά" (Α΄ Κορ. 1, 27) . Και πράγματι, όπως οι δώδεκα Πατριάρχες, οι υιοί του Ιακώβ, αποτέλεσαν το λαό του Ισραήλ, έτσι και οι δώδεκα Απόστολοι, με το Ευαγγελικό κήρυγμα, γέννησαν τα αναρίθμητα τέκνα της Εκκλησίας. Όπως δώδεκα ήταν οι πηγές των υδάτων που πότισαν τον Ισραηλιτικό λαό στην έρημο, έτσι και οι Απόστολοι πότισαν τον κόσμο με τα "ζωήρρυτα νάματα της θείας διδασκαλίας". Όπως οι δώδεκα βόες κρατούσαν τη χάλκινη θάλασσα στο ναό του Σολωμόντος , έτσι και οι Απόστολοι, ως νοητοί βόες με το άροτρο του Σταυρού, γεώργησαν την Εκκλησία και θυσιάστηκαν στο βωμό του μαρτυρίου. Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, στην Αποκάλυψη, είδε δώδεκα άστρα (Αποκ. 12, 1) να στέφουν την κεφαλή της γυναίκας -Εκκλησίας, αλλά και δώδεκα πολύτιμους λίθους με γραμμένα τα ονόματα των Αποστόλων (Αποκ. 21, 14) και πάνω σε αυτούς να είναι θεμελιωμένο το τείχος της Άνω Ιερουσαλήμ .


Παρά τις διώξεις, τις κακουχίες, τις θλίψεις, οι Απόστολοι δε λύγισαν, γιατί πάντοτε θυμούνταν τα λόγια του Διδασκάλου τους "ύβρεσι πάντες υμάς πλυνούσι, φυλακαίς εμβάλλοντες και δεσμούντες πικρώς τοις άρχουσι παραδώσουσιν, αλλ΄ορφανούς υμάς ουκ εάσω" (Ρωμανού του Μελωδού, των Αγίων Αποστόλων) και έτσι, χάριτι Θεού, καταξιώθηκαν το στέφανο του μαρτυρίου.


Οι Πρωτοκορυφαίοι των Αποστόλων, Πέτρος και Παύλος, ξεπέρασαν τις ανθρώπινες δυνάμεις τους, διαδίδοντας το λόγο του Ευαγγελίου σε όλη την Οικουμένη. Η Εκκλησία τελεί τη μνήμη τους στις 29 Ιουνίου, γιατί, όπως αναφέρουν οι Άγιοι Ιουστίνος και Ειρηναίος, μαρτύρησαν ακριβώς την ίδια ημέρα, με ένα χρόνο διαφορά, στη Ρώμη. Ο μεν Πέτρος σταυρώθηκε χιαστί με το κεφάλι προς τη γη, ο δε Παύλος αποκεφαλίστηκε .


Ο αδελφός του Πέτρου, ο πρωτόκλητος Απόστολος Ανδρέας, κήρυξε το Ευαγγέλιο σε όλα τα παραθαλάσσια μέρη του Ευξείνου Πόντου, της Βιθυνίας και της Αρμενίας. Περνώντας από τη Βυζαντίδα, έφτασε στην Πάτρα, όπου σταυρώθηκε από τον Αιγεάτη.


Ο Ιάκωβος, γιος του Ζεβεδαίου, κήρυξε σε όλη την Ιουδαία και εξαιτίας της παρρησίας του θανατώθηκε "διά μαχαίρας" από τον Ηρώδη Αγρίππα.


Ο Ιωάννης ο Θεολόγος και Ευαγγελιστής, αδελφός του Ιακώβου, κήρυξε στην Ασία και εξορίστηκε στην Πάτμο από το Δομιτιανό. Είναι ο μόνος Απόστολος, ο οποίος μετέστη εν ειρήνη και πλήρης ημερών στην Έφεσο. Η Εκκλησία μας τιμά την μετάστασή του στις 26 Σεπτεμβρίου.


Ο Φίλιππος από τη Βησθαιδά της Γαλιλαίας, κήρυξε στην Ασία και στην Ιεράπολη, μαζί με την αδελφή του Μαριάμνη και το Βαρθολομαίο. Στην Ιεράπολη σταυρώθηκε.


Ο Θωμάς ο Δίδυμος, πήγε στους Πάρθους, Μήδους, Πέρσες και Ινδούς. Στην Ινδία μαρτύρησε, αφού τον κτύπησαν με ακόντιο .


Ο Βαρθολομαίος, κήρυξε στους Ινδούς και σταυρώθηκε στην Ουρβανούπολη.


Ο γιος του Αλφαίου, ο Ματθαίος, ο τελώνης και Ευαγγελιστής, πήγε στην Ιεράπολη της Συρίας, όπου μαρτύρησε διά λιθοβολισμού. Ο δε αδελφός του Ιάκωβος, σταυρώθηκε, γιατί έλεγξε τους απαίδευτους λαούς.


Ο Σίμων ο Ζηλωτής, ή Κανανίτης, ή όπως ονομάζεται στο κατά Ιωάννη Ευαγγέλιο Ναθαναήλ, κήρυξε στη Μαυριτανία και στην Αφρική, όπου υπέστη σταυρικό μαρτύριο.


Ο Θαδδαίος, έφτασε μέχρι τη Μεσοποταμία, ενώ στην πόλη Αραράτ "κρεμασθείς και τοξευθείς" από τους απίστους ετελειώθη.


Ο Ματθίας, ο οποίος εκλέχθηκε Απόστολος, μετά την ανάληψη του Ιησού Χριστού, προκειμένου να συμπληρωθεί ο κύκλος των δώδεκα Μαθητών, κήρυξε στην Αιθιοπία, όπου και μαρτύρησε.


Βέβαια, η ευθύνη της ιεραποστολής, δεν περιορίζεται μόνο στην χορεία των δώδεκα Αποστόλων, αλλά καλούνται προς τούτο και οι Εβδομήκοντα κρυφοί Μαθητές, οι οποίοι αντιστοιχούν με τους εβδομήντα πρεσβυτέρους του Μωυσή και είχαν τυπολογική σχέση προς τα εβδομήντα έθνη της Οικουμένης.


Τέλος, αξιοσημείωτη είναι η διαχρονικότητα της πρόσκλησης που δέχθηκε, μετά την Πεντηκοστή, και ο Απόστολος Παύλος. Άλλωστε, η Εκκλησία μας, τελεί τη μνήμη του, μαζί με τον Απόστολο Πέτρο, προκειμένου να διαφανεί ότι ο φωτισμός δεν περιορίζεται στο χρόνο και στο χώρο. Ο Πέτρος και ο Παύλος, αντίστοιχα, αντιπροσωπεύουν όλες τις ανθρώπινες κατηγορίες: έγγαμους και άγαμους, αμόρφωτους και μορφωμένους, Ιουδαίους και εθνικούς, μαθητές και μαχητές τού Χριστού, γι΄ αυτό και θεωρούνται Πρωτοκορυφαίοι, Πρωτόθρονοι των Αποστόλων και της Οικουμένης διδάσκαλοι. Η κλήση αυτή απευθύνεται και στους ανθρώπους τής σύγχρονης εποχής, προτρέποντάς τους, να γίνουν απόστολοι της εποχής τους, πάντοτε με την ενέργεια και το φωτισμό τού Αγίου Πνεύματος.


Δίκαια, λοιπόν, η Εκκλησία μας, τιμά τους Αγίους Αποστόλους, και ξεχωριστά την ημέρα της κοιμήσεώς τους, αλλά και όλους μαζί, γιατί όλοι έγιναν τα "θεόπνευστα στόματα τού Θεανθρώπου Λόγου, οι θεόκλητοι συνεργοί της θείας οικονομίας, οι πνευματέμφοροι κήρυκες της παγκοσμίου σωτηρίας και οι ασάλευτοι στύλοι της Εκκλησίας".


Εκκλησία Κύπρου- Δέσποινα ΙωάννουΒασιλείου, Πρεσβυτέρα, Εκπαιδευτικός



ΠΗΓΗ: ΑΚΤΙΝΕΣ