Οι Τρεις Ιεράρχες πρώτευσαν σε όλους τους τομείς της πνευματικής ζωής. Κατέκτησαν με τον προσωπικό τους αγώνα και την βοήθεια της θείας Χάριτος τις κορυφές της αγιότητος και καλούσαν τους πιστούς να ανεβαίνουν στις ωραίες πνευματικές αναβάσεις.
Άσκησαν στον ύψιστο βαθμό την φιλανθρωπία και ανακούφισαν τον πόνο χιλιάδων αναξιοπαθούντων.
Δίδασκαν καθημερινά τους πιστούς αναλύοντάς τους τις θεόπνευστες αλήθειες της Πίστεώς μας και διαφωτίζοντάς τους για τα μεγάλα θέματα, που απασχολούν την ψυχή κάθε ανθρώπου.
Καθόρισαν συστηματικά την λειτουργική ζωή της Εκκλησίας, για να μπορούν να λατρεύουν οι πιστοί θεάρεστα τον Κύριο.
Συνέγραψαν θαυμάσια συγγράμματα, τα οποία ξεπέρασαν τη φθορά του χρόνου και ισχύουν και για τις μέρες μας. Ο εθνικός μας ιστορικός Κωνσταντίνος Παπαρρηγόπουλος γράφει ότι με τα συγγράματά τους οι Τρεις Ιεράρχαι «απετελέσαν εποχήν λόγου νέαν, μεγάλην και ένδοξον διά το ανθρώπινον γένος» (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τόμ. 2ος, μέρος Β’ σελ. 1, 6).
Πολύ εύστοχα ελέχθη γι’ αυτούς ότι ήταν «εύγλωττοι κατά τον λόγον, ευγλωττότεροι κατά τον βίον, ευγλωττότατοι κατά τον θάνατον».
Βασικό στοιχείο της αγιότητος και των τριών είναι ότι ήταν ασυμβίβαστοι με το κακό, την αμαρτία και την αίρεση. Δεν γνώριζαν τη γλώσσα των συμβιβασμών και της διπλωματίας. Προτιμούσαν να χάσουν τη θέση τους και αυτή τη ζωή τους, παρά να συμβιβαστούν σε θέματα αρχών και πίστεως. Δε σκέφτηκαν ποτέ εάν αντίπαλοί τους ήσαν αυτοκράτορες ή σοφοί διάφοροι ή ισχυροί κατά κόσμον. Έμειναν ακλόνητοι στην ορθή πίστη και ζωή αψηφώντας τις συνέπειες.
Εμείς, έπαρχε Μόδεστε, είπε στον απεσταλμένο του αρειανού αυτοκράτορα Ουάλη ο Μ. Βασίλειος, είμαστε ήρεμοι και πράοι άνθρωποι και υποχωρούμε όταν πρόκειται για προσωπικά μας θέματα.
Όταν όμως πρόκειται για την πίστη μας στον Θεό, «;Oταν Θεός ᾖ τό κινδυνευόμενον» δεν υπολογίζουμε τίποτε, αγωνιζόμαστε μέχρι θανάτου, χωρίς να φοβόμαστε οποιοδήποτε βασανιστήριο. «Ακουέτω ταυτα καί βασιλεύς». Να τα πεις και να τ’ ακούσει αυτά κι ο βασιλιάς (PG 36, 561).
Και ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, αφού νίκησε τους αρειανούς και πήρε πίσω τους Ναούς της Κωνσταντινούπολης, που τους είχαν καταπατήσει αυτοί, και ενώ είχε φίλο του τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο τον Μέγα και μαζί του το μεγαλύτερο μέρος του πιστού λαού, όταν μερικοί ζηλόφθονες επισκόπου αμφισβήτησαν την εκλογή του, παρητήθη αμέσως. Δε θέλησε να έλθει σε συμβιβασμούς με μοχθηρούς ανθρώπους. Παρητήθη και από την προεδρία της Β’ Οικουμενικής Συνόδου και από τον Πατριαρχικό θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Αντί της θέσεως προτίμησε την ακεραιότητα και το ασυμβίβαστο του χαρακτήρος του.
Δεν γνώριζε τους διπλωματικούς ελιγμούς, αλλά γνώρισμά του ήταν όπως έγραφε, το «μή παρασυρῆναι», να μη παρασύρεται και να έχει «παρρησίαν» (PG 37, 32-33).
Και ο ιερός Χρυσόστομος, όταν έγινε Αρχιεπίσκοπος
Κωνσταντινουπόλεως και θέλησε να καθαρίσει την Εκκλησία από αναξίους κληρικούς, οι οποίοι είχαν την προστασία της αυτοκράτειρας Ευδοξίας, δεν εδίστασε να ελέγξει και την αυτοκράτειρα για τη ζωή της. Δεν συμβιβάστηκε μαζί της. Γι’ αυτό και εξορίστηκε και πέθανε εξόριστος μέσα σε αφάνταστες κακουχίες, με πνεύμα όμως απτόητο και αδούλωτο. Χαρακτηριστικό του γενναίου και ασυμβίβαστου φρονήματός του βλέπουμε στην ομιλία, που εκφώνησε φεύγοντας για την εξορία:
«Πολλά τά κύματα καί χαλεπόν τό κλυδώνιον· Αλλ’ οὐ δεδοίκαμεν (δεν φοβόμαστε) μή καταποντισθώμεν· επί γαρ τας πέτρας εστήκαμεν. Μαινέσθω η θάλασσα, πέτραν διαλύσαι ού δύναται· ἐγειρέσθω τά κύματα, του Ιησού τό πλοίον καταποντίσαι ουκ ισχύει» (PG 52, 427).
Τέτοιους άγιους, γενναίους και ασυμβίβαστους με το κακό και την αίρεση εκκλησιαστικούς ηγέτες χρειαζόμαστε και σήμερα. Και ας παρακαλούμε την Ιδρυτή της Εκκλησίας μας να μας τους χαρίζει.
Τέτοιους άγιους, γενναίους και ασυμβίβαστους με το κακό και την αίρεση εκκλησιαστικούς ηγέτες χρειαζόμαστε και σήμερα. Και ας παρακαλούμε την Ιδρυτή της Εκκλησίας μας να μας τους χαρίζει.
“Η Δράσις μας”, τεύχος 465, Ιανουάριος 2009
ΠΗΓΗ: ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΦΟΙΤΗΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
Απολυτίκιον Tριώv Iεραρχών.
Hχος α ,
Τους τρεις μεγίστους φωστήρας της τρισιλίου Θεότητος, τους την Οικουμένην ακτίσι, δογμάτων Θείων πυρσεύσαντας , τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας, τους την κτίσιν πάσαν, Θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Bασίλειoν τον μέγαν, και τον θεολόγον Γρηγόριον, συν τω κλεινώ Ιωάννη, τω την γλώτταν χρυσόρρημονι. Πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν, αυτοί γαρ τη Τριάδι υπέρ ημών αεί πρεσβεύουσιν.
Mεγαλυvάριον Tριώv Ιεραρχώv. Toυς της ευσεβείας καθηγητάς , και της εκκλησίας, νυμφοστόλους και οδηγούς , συν τω Βασιλείω, Γρηγόριον τον Μέγαν, και Ιωάννην άμα , ύμνοις τιμήσωμεν.
Απολυτίκιοv Μ. Bασιλείου
Hχος α
Εις πάσαν την γην εξήλθεν ο φθόγγος σου, ως δεξαμένην τον λόγον σου, διου Θεοπρεπώς εδογμάτισας, την φύσιν των όντων ετράνωσας , τα των ανθρώπων ήθη κατεκόσμησας. βασίλειον , ιεράτευμα, πάτερ 'Οσιε, Xριστον τον Θεον ικέτευε,δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος .
Μεγαλυνάριοv. Τον ουρανοφαντορα του Xριστού, μύστην του Δεσπότου , τον φωστήρα τον φαεινόν, τον εκ Καισαρείας και Καππαδόκων χώρας, Bασίλειον τον Μέγαν, πάντες τιμήσωμεν.
Απολυτίκιοv Αγ. Γρηγορίου
Ήχος α
'0 ποιμενικός αυλός της Θεολογίας σου, τας των ρητόρων ενίκησε σάλπιγγας. ως γαρ τα βάθη του πνεύματος εκζητήσαντι, και τα κάλλη του φθέγματος προσετέθη σοι. 'Αλλά πρέσβευε Xριστώ τω Θεώ,. πάτερ Γρηγόριε, σωθήναι τας ψυχάςημών.
Mεγαλυνάριοv .Της θεολογίας τον θησαυρόν, και των θεολόγων, ανεπίληπτον οδηγόν, τον Θείον ποιμένα, και λειτουργόν Κυρίου, Γρηγόριον τον μέγαν, πάντες υμνήσωμεν.
Απολυτίκιον Iερού Χρυσοστόμου.
Ήχος πλ δ.
Η του στόματος σου καΘάπερ πυρσός εκλάμψασα χάρις, την Οικουμένην εφώτισεν, αφιλαργυρίας τω κόσμω Θησαυρούς εναπέΘετο, το ύψος ημίν , της ταπεινοφροσύνης υπέδειξεν. αλλά σοις λόγοις παιδεύων, Πάτερ 'Ιωάννη Χρυσόστομε, πρέσβευε τω Λόγω Xριστώ τω Θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.
Mεγαλυνάριοv. Χαίροις ο χρυσόρρειθρος ποταμός , ο την οικουμένην, καταρδεύων νάμα χρυσούν. Xαίροις ο την γλώτταν, χρυσούς και την καρδίαν, Χρυσόστομε Τρισμάκαρ, Πατριαρχών η κρηπίς.
